നോർത്ത് കരോലിനയിലെ ആ ചെറിയ മരുന്നുകടയുടെ പിൻമുറിയിൽ, ചിമ്മിനിവിളക്കിന്റെ വെളിച്ചത്തിൽ ഔഷധക്കൂട്ടുകൾക്കിടയിൽ തനിച്ചിരിക്കുന്ന കാലേബ് ബ്രാഡ്ഹാം എന്ന ഫാർമസിസ്റ്റിന്റെ സ്വപ്നങ്ങളിൽ നിന്നാണ് കഥ തുടങ്ങുന്നത്. പകൽ മുഴുവൻ രോഗികൾക്ക് മരുന്ന് നൽകി തളരുമ്പോഴും, രാത്രിയുടെ നിശബ്ദതയിൽ തന്റെ സ്വപ്ന പാനീയത്തിനായി അദ്ദേഹം നടത്തിയ പരീക്ഷണങ്ങൾ വെറുമൊരു കച്ചവടമായിരുന്നില്ലതന്റെ കടയിൽ ദഹനക്കേടും തളർച്ചയുമായി എത്തുന്നവർക്ക് ആശ്വാസം നൽകാൻ ഒരു സിറപ്പ് തയ്യാറാക്കുക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം. 1893-ൽ വാനിലയും പഞ്ചസാരയും അപൂർവ്വമായ എണ്ണകളും ചേർത്ത് അദ്ദേഹം വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ആ പാനീയം ‘ബ്രാഡ്സ് ഡ്രിങ്ക്’ എന്ന പേരിൽ നാട്ടുകാർക്കിടയിൽ പ്രിയപ്പെട്ടതായി മാറിയപ്പോൾ കാലേബ് വിചാരിച്ചിരുന്നില്ല, താൻ ലോകം മാറ്റാൻ പോകുന്ന ഒരു വിപ്ലവത്തിനാണ് തിരികൊളുത്തിയതെന്ന്. ദഹനത്തിന് സഹായിക്കുന്ന ‘പെപ്സിൻ’ എന്ന എൻസൈമിന്റെ ശക്തി തിരിച്ചറിഞ്ഞ അദ്ദേഹം തന്റെ സൃഷ്ടിക്ക് ‘പെപ്സി-കോള’ എന്ന് പേരിടുമ്പോൾ ആകാശത്തോളം ഉയരമുള്ള പ്രതീക്ഷകളായിരുന്നു ഉള്ളിൽ.
പക്ഷേ, കാലം കാലേബിനോട് ഒട്ടും ദയ കാണിച്ചില്ല. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ കറുത്ത നിഴലുകൾ വീണപ്പോൾ പഞ്ചസാരയുടെ വില ആകാശത്തോളം ഉയർന്നു. തന്റെ വിയർപ്പും രക്തവും നൽകി പടുത്തുയർത്തിയ സാമ്രാജ്യം തകരുന്നത് കണ്ട കാലേബ്, കയ്യിലുണ്ടായിരുന്ന അവസാന നാണയത്തുട്ടും ഉപയോഗിച്ച് പെപ്സിയെ പിടിച്ചുനിർത്താൻ ശ്രമിച്ചു. പരാജയപ്പെട്ട ഓരോ നിമിഷവും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉള്ളിൽ തീയായിരുന്നു. ഒടുവിൽ 1923-ൽ വിധി കൽപ്പിച്ച ആ തിരിച്ചടി അദ്ദേഹത്തെ പാപ്പരത്തത്തിന്റെ വക്കിലെത്തിച്ചു. തന്റെ ജീവശ്വാസമായിരുന്ന കമ്പനി ലേലത്തിന് വെക്കപ്പെടുമ്പോൾ, കണ്ണീരോടെ കാലേബ് അവസാന പ്രതീക്ഷയുമായി കോക്ക കോളയുടെ പടിക്കൽ ചെന്നു. “ഈ കമ്പനി നിങ്ങൾ എടുത്തോളൂ, പക്ഷേ ഇതിനെ നശിപ്പിക്കരുത്” എന്ന് അപേക്ഷിച്ച കാലേബിനെ നോക്കി കോക്ക കോളയുടെ ഉടമകൾ പുച്ഛിച്ചു ചിരിച്ചു. മൂന്ന് തവണയാണ് ആ അഹങ്കാരത്തിന് മുന്നിൽ കാലേബിന് തലകുനിക്കേണ്ടി വന്നത്. ബിസിനസ്സ് ലോകത്തെ വെറുമൊരു ‘പാവം’ മാത്രമായി പെപ്സിയെ അവർ എഴുതിത്തള്ളി. ആ അവഗണനയുടെ മുറിവുകൾ കാലേബിന്റെ ഹൃദയത്തിൽ വലിയൊരു വിങ്ങലായി ബാക്കിയായി.ഇന്ന് തിരിഞ്ഞു നോക്കുമ്പോൾ ബിസിനസ്സ് ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ അബദ്ധമായി അത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
ചാർൾസ് ഗത്ത് എന്ന ദീർഘദർശിയായ ബിസിനസ്സുകാരന്റെ കൈകളിലേക്ക് പെപ്സി എത്തിയതോടെ ചരിത്രം വഴിമാറി. കോക്ക കോളയുടെ ആധിപത്യത്തിന് മുന്നിൽ മുട്ടുമടക്കാതെ, അദ്ദേഹം ഒരു മധുരപ്രതികാരത്തിന് കോപ്പുകൂട്ടി. 1930-കളിലെ കൊടും ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ കാലത്ത്, കോക്ക കോള നൽകുന്ന അതേ 5 സെന്റിന് തന്നെ അതിന്റെ ഇരട്ടി അളവിൽ പെപ്സി ജനങ്ങൾക്ക് നൽകി. “അതേ പണത്തിന് ഇരട്ടി മധുരം” എന്നത് വെറുമൊരു പരസ്യമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് വിശന്നു വലഞ്ഞ അമേരിക്കൻ ജനതയ്ക്കുള്ള സ്നേഹമായിരുന്നു. പാവപ്പെട്ടവൻ കോക്ക കോളയുടെ അഹങ്കാരത്തേക്കാൾ പെപ്സിയുടെ കരുണയെ നെഞ്ചോട് ചേർത്തു. അത് കോക്ക കോളയുടെ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അടിത്തറ ഇളക്കിയ ഒരു പോരാട്ടത്തിന്റെ തുടക്കമായിരുന്നു.
നിരാശനായി മടങ്ങിയ കാലേബിന് ശേഷം ചാർൾസ് ഗത്ത് എന്ന ബിസിനസ്സുകാരന്റെ കൈകളിലേക്ക് പെപ്സി എത്തിയതോടെയാണ് ഈ കഥയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ‘ട്വിസ്റ്റ്’ തുടങ്ങുന്നത്. കോക്ക കോളയുടെ അഹങ്കാരത്തിന് മറുപടി നൽകാൻ അദ്ദേഹം ഒരു തന്ത്രം പ്രയോഗിച്ചു. 1930-കളിലെ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യത്തിന്റെ കാലത്ത്, കോക്ക കോള നൽകുന്ന അതേ 5 സെന്റിന് തന്നെ ഇരട്ടി അളവിലുള്ള പാനീയം പെപ്സി ജനങ്ങൾക്ക് നൽകി. “അതേ പണത്തിന് ഇരട്ടി മധുരം” എന്നത് അമേരിക്കയിലെ പാവപ്പെട്ടവർക്കും സാധാരണക്കാർക്കും വലിയൊരു ആശ്വാസമായി. പട്ടിണിയിലായിരുന്ന ജനത പെപ്സിയെ നെഞ്ചോട് ചേർത്തു. അതൊരു കേവലം വില്പനയല്ലായിരുന്നു, മറിച്ച് കോക്ക കോളയുടെ ആധിപത്യത്തിന് എതിരെയുള്ള ഒരു വിപ്ലവമായിരുന്നു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന് ശേഷം പെപ്സി ഒരു പടികൂടി മുന്നോട്ട് പോയി. കമ്പനിയുടെ നിറം ചുവപ്പിൽ നിന്ന് അമേരിക്കൻ പതാകയുടെ നിറങ്ങളായ ചുവപ്പും നീലയും വെള്ളയും ആക്കി മാറ്റി. യുവതലമുറയുടെ പാനീയമായി പെപ്സി സ്വയം അടയാളപ്പെടുത്തി.
1975-ൽ പെപ്സി നടത്തിയ ‘പെപ്സി ചലഞ്ച്’ (Pepsi Challenge) ചരിത്രമായി. ആളുകളുടെ കണ്ണു കെട്ടി രണ്ട് ഗ്ലാസുകളിൽ കോക്കും പെപ്സിയും നൽകി. ഇതിൽ ഭൂരിഭാഗം പേരും തിരഞ്ഞെടുത്തത് പെപ്സിയുടെ മധുരമായിരുന്നു. ഈ ഒരൊറ്റ ക്യാമ്പയിൻ കോക്ക കോളയുടെ ഉറക്കം കെടുത്തി.ഇന്ന് പെപ്സി വെറുമൊരു കുപ്പിയിലെ പാനീയമല്ല. ലെയ്സ് ചിപ്സും കുർക്കുറെയും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആഗോള വിഭവങ്ങളുടെ അധിപനാണ് അവർ. പരാജയപ്പെട്ട ഒരു ഫാർമസിസ്റ്റിന്റെ കണ്ണീരിൽ നിന്ന് തുടങ്ങുകയും, കോക്ക കോളയുടെ പുച്ഛം സഹിക്കുകയും ചെയ്ത ആ ചെറിയ കമ്പനി ഇന്ന് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ബ്രാൻഡുകളിൽ ഒന്നായി തലയുയർത്തി നിൽക്കുന്നു. തോൽവികളിൽ നിന്ന് എങ്ങനെ ഫീനിക്സ് പക്ഷിയെപ്പോലെ ഉയർത്തെഴുന്നേൽക്കാം എന്നതിന്റെ നേർസാക്ഷ്യമാണ് പെപ്സിയുടെ ഈ പോരാട്ടവീര്യം.













Discussion about this post